Soorten onderwijsbanen

Ons streven is dat Nederlandse en Vlaamse kinderen tussen 2,5 en 18 jaar in alle landen van de wereld een vorm van Nederlands onderwijs kunnen volgen. Dat onderwijs wordt op verschillende manieren georganiseerd. In deeltijd of voltijd, fysiek in een klas, digitaal of een hybride vorm en op primair en voortgezet niveau. Alle bij NOB aangesloten onderwijsinstellingen bieden een vorm van Nederlandstalig onderwijs aan. Ze staan onder toezicht van de Nederlandse Inspectie van het Onderwijs.

Wil je werken op een school die Nederlands onderwijs in het buitenland geeft, dan kun je kiezen uit verschillende varianten:

  • Nederlandse taal- en cultuurscholen (NTC-onderwijs):

    - Geïntegreerd NTC-onderwijs

    - Zelfstandig NTC-onderwijs

  • Dagscholen:

    - Scholen voor volledig Nederlands onderwijs

    - Internationale Nederlandse scholen.

  • Online onderwijs

  • Europese scholen

Nederlandse taal- en cultuurscholen (NTC-scholen)
De meeste vacatures die je op deze website vindt, zijn voor dit schooltype. NTC-scholen bieden Nederlands Taal- en Cultuuronderwijs aan, dat altijd een aanvulling is op het onderwijs van de lokale (internationale) school. Op een NTC-school wordt in iedere groep gemiddeld twee en half uur per week onderwijs Nederlands gegeven. Daarin wordt zowel aandacht besteed aan de Nederlandse taal als aan de Nederlandse en Vlaamse cultuur. In de taalles staan onderdelen centraal die onvoldoende worden ontwikkeld wanneer een kind alleen thuis Nederlands spreekt. Denk aan specifieke woordenschat, begrijpend lezen en spelling

Omdat er deeltijd wordt lesgegeven betekent dit vaak (maar niet altijd) dat de contracten die deze scholen aanbieden maar voor een x aantal uur per week zijn. Je verdient een lokaal salaris. Het onderwijs op deze scholen is vormgegeven naar Nederlandse onderwijsdoelen en er wordt daarom gewerkt met Nederlandse taalmethodes.

Hoewel de lessituatie per land verschilt, zijn er grofweg twee werksituaties waarin je terecht kunt komen bij dit schooltype:

  • Geïntegreerd NTC-onderwijs

  • Zelfstandig NTC-onderwijs

In deze situatie is het NTC-onderwijs van de school waar je gaat werken ingebouwd in het lesprogramma van een lokale school of een internationale school ter plaatse. In het 2e geval zitten je leerlingen formeel op de internationale school en volgen een vak dat Dutch Mothertongue wordt genoemd. De NTC-lessen vinden dan plaats onder schooltijd en in hetzelfde schoolgebouw. De Nederlandse onderwijsinspectie beoordeelt alleen de lessen in het vak Nederlands. Wanneer je op een dergelijke school gaat werken, ben je vaak in dienst van de internationale school. Je wordt als leerkracht onderdeel van de ‘Nederlandse afdeling’, wat betekent dat je (vaak) redelijk zelfstandig werkt. Er zijn namelijk niet altijd meerdere Nederlandse leerkrachten werkzaam op dezelfde school, waardoor je hoofdzakelijk contact hebt met internationale collega’s.

Bij een zelfstandige NTC-school vinden je lessen naschools plaats, soms ook in het weekend. Er is altijd een schoolleider/coördinator of directeur, en elke NTC-school heeft een eigen, vaak vrijwillig, bestuur. De grootte van NTC-scholen verschilt sterk, van vijftien tot vijfhonderd leerlingen per school. Ook de huisvesting is bij elke school anders: sommige scholen huren lokalen bij een internationale of lokale school in de buurt, andere hebben creatieve leslocaties als kerken of buurthuizen. Het komt ook voor dat zelfstandige NTC-scholen op meerdere locaties les verzorgen.

Voor alle NTC-scholen geldt dat de grootte varieert. Hoe kleiner het leerlingaantal van jouw school, hoe groter de kans dat je combinatiegroepen les zult geven. Soms zitten leerlingen van verschillende leeftijden én van verschillende niveaus door elkaar in de klas.

Voor alle NTC-scholen geldt dat de grootte varieert. Hoe kleiner het leerlingaantal van jouw school, hoe groter de kans dat je combinatiegroepen les zult geven. Soms zitten leerlingen van verschillende leeftijden én van verschillende niveaus door elkaar in de klas.

Dagscholen
Deze scholen hebben één ding gemeenschappelijk: leerlingen volgen één curriculum op één school, waar het Nederlands een grote rol in speelt. De Nederlandse onderwijsinspectie beoordeelt bij deze scholen het lesaanbod van de hele school, dus niet alleen van het vak Nederlands.

Het aantal scholen van dit type is beperkt. De meeste scholen zijn gericht op primair onderwijs, maar er zijn ook een paar scholen voor voortgezet onderwijs. Deze VO-scholen bieden het Nederlands Staatsexamen aan als eindexamen.

Deze categorie scholen valt in twee soorten uiteen, die inhoudelijk sterk verschillen. Er zijn scholen die een voltijds Nederlands curriculum (onderwijsprogramma) bieden of internationale scholen met een combinatie van vakken in het Nederlands en vakken in een andere taal (vaak Engels):

  • Scholen voor volledig Nederlands onderwijs

  • Internationale Nederlandse scholen

Bij de eerste soort wordt Nederlands onderwijs geboden, zoals dat op een school in Nederland zou gebeuren. Deze dagscholen volgen het reguliere Nederlandse curriculum. Leerlingen krijgen praktisch alle lessen in het Nederlands. Scholen die dit type onderwijs bieden zijn relatief groot, met gemiddeld ruim 130 leerlingen per school. Omdat deze scholen wat groter zijn, bieden ze ook vaker voltijdcontracten aan. Er zijn niet veel van deze scholen, de meeste vind je op de Antillen en in Suriname.

Nederlandse internationale scholen bieden ook dagonderwijs, maar volgen een ander curriculum. Het International Baccalaureate (IB) en het International Primary Curriculum (IPC) komen veel voor, maar er zijn ook scholen die zelf een curriculum ontwikkelen. Op deze scholen wordt lesgegeven in de Nederlandse taal, maar er is ook minstens één zaakvak dat in het Nederlands wordt aangeboden. De internationale visie is op deze scholen sterk aanwezig. Vaak krijg je op dit type scholen grotere contracten aangeboden.

Scholen voor volledig Nederlands of internationaal Nederlands onderwijs zijn te vinden in België, Suriname, Kenia, Singapore, Egypte, op Curaçao, Aruba, in Spanje en in Portugal.

Online onderwijs
Je kunt ook werken voor een organisatie die online onderwijs verzorgt, we noemen dit ook wel afstandsonderwijs. Een aantal NTC-scholen in het buitenland verzorgt online of hybride onderwijs in hun eigen regio. Daarnaast omvat ons netwerk organisaties die zich volledig toeleggen op online onderwijs. Zij geven uitsluitend online les aan leerlingen waar ook ter wereld, individueel en/of in groepjes.

Europese Scholen
Europese scholen (ook wel bekend onder de noemer ‘Schola Europaea’) verschillen sterk van alle andere schooltypen en zijn opgericht vanuit de Europese Unie. Leerlingen op Europese scholen volgen een eigen curriculum, het Europees Baccalaureaat (EB). Dat curriculum is sterk gestoeld op meertaligheid en interculturaliteit.

Elke school is verplicht om de leerlingen moedertaalonderwijs aan te bieden. Wanneer er veel leerlingen op één school zitten met dezelfde moedertaal, wordt daar een taalsectie voor opgericht. Voor Nederlandse en Vlaamse leerlingen is er dus een Nederlandstalige taalsectie. Voor die taalsecties worden moedertaalleerkrachten gedetacheerd uit alle lidstaten. De lidstaat in kwestie voert dan (een deel van) het werkgeverschap van die leerkrachten uit. NOB is in mandaat van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap werkgever van de uit Nederland gedetacheerde krachten aan Europese scholen. Daarmee is je aanstelling aan een Europese school heel anders dan je waarschijnlijk gewend bent. Lees hier meer over werken op een Europese school.

Verspreid over Europa staan dertien scholen die zijn opgericht door de Europese Unie. Oorspronkelijk waren zij bedoeld om kinderen van Europese ambtenaren scholing te bieden. Tegenwoordig staan veel van deze scholen ook open voor andere leerlingen. Elke Europese School heeft verschillende taalsecties. Acht ervan hebben een Nederlandstalige sectie.

Naast de oorspronkelijke Europese Scholen richten steeds meer EU-landen zelf ook nationale Europese Scholen op. Als die voldoen aan de voorwaarden, worden ze erkend als ‘geaccrediteerde Europese School’. De leerlingen doorlopen hetzelfde programma en ronden dit af met hetzelfde eindexamen. 

Mogelijkheden voor stages
Wil je stage lopen bij een Nederlandse school in het buitenland, dan kun je zelf contact opnemen met één van de bij NOB aangesloten scholen om te kijken of er mogelijkheden zijn. Het is goed om te weten dat de meeste scholen NTC-onderwijs geven, dus alleen het vak Nederlands geven, vaak naschools. Je eigen opleiding geeft aan welke eisen er voor een stageplaats gelden. Je kunt de gegevens van de scholen vinden via de scholenzoeker.