Examens en diploma's

Welke diploma’s behaald in het buitenland geven direct toegang tot het hoger onderwijs in Nederland en Vlaanderen en voor welke gelden specifieke toelatingseisen? Welke examens en diploma’s Nederlands heeft uw kind nodig om een vervolgopleiding in Nederland te doen? Met deze richtlijnen weet u welke papieren nodig zijn. Neem bij twijfel altijd contact op met de desbetreffende instelling.

Het hoger onderwijs in Nederland en Vlaanderen is in principe toegankelijk voor:

studenten met het Nederlandse diploma (Staatsexamen);
studenten met een relevant Europees diploma;
studenten met een Internationaal Baccalaureaat diploma die het vak Nederlands A1 higher, A1 standard of A2 higher hebben afgelegd;
studenten met een Europees Baccalaureaat diploma.

Neem altijd contact op met de betreffende instelling om te informeren naar specifieke toelatingseisen. Alle universiteiten en hbo-instellingen hebben een Bureau Buitenland of een Admissions Office waar je direct antwoord krijgt op je vragen. Als je kind al weet wat hij/zij graag wil gaan studeren, neem dan contact op met een aantal universiteiten of hbo-instellingen die de betreffende studie aanbieden en vraag naar hun toelatingseisen. In de meeste gevallen moet je kind een taaltest afleggen. Een vrijstelling hiervan is in sommige gevallen mogelijk, wanneer:

het kind eindexamen heeft gedaan in het vak Nederlands;
het kind het diploma Staatsexamen Nederlands heeft;
het kind het profiel Educatief Startbekwaam of Educatief Professioneel van het Certificaat Nederlands als Vreemde Taal (CNaVT) heeft behaald.

Ook dan kunnen universiteiten nog extra eisen stellen, bijvoorbeeld bij technische studierichtingen of rechten.

Waar kun je terecht voor diplomawaardering?

Het Informatiecentrum Diplomawaardering helpt je verder. Bij aanmelding bij een hbo of universiteit in Nederland laten deze onderwijsinstellingen de waarde van het diploma vaststellen. Vaak vragen universiteiten de student om een taaltest af te leggen. Er bestaan hierbij verschillende mogelijkheden om een vrijstelling te krijgen, vooral als je kind een van bovenstaande diploma's bezit.

Examens Nederlands in het buitenland.

Het staatsexamen Nederlands is bedoeld voor leerlingen die niet op een reguliere Nederlandse school zitten. Dus Nederlandse leerlingen die in het buitenland voortgezet onderwijs gevolgd hebben. Het staatsexamen staat gelijk aan het Nederlandse schoolexamen. Het wordt afgenomen op de niveaus van de schooltypen vwo, havo en vmbo en wordt in Nederland algemeen erkend.

Wat houdt het Staatsexamen Nederlands in?
Het Staatsexamen Nederlands is een deelcertificaat van het volledige Staatsexamen. Zowel de deelcertificaten als het volledige examen zijn op verschillende niveaus (vmbo, havo en vwo) af te leggen. Leerlingen die om welke reden dan ook het reguliere onderwijs in Nederland niet gevolgd hebben, komen voor het Staatsexamen in aanmerking. Dit geldt dus ook voor Nederlandse leerlingen in het buitenland.

Toetsing buiten en binnen Europa
Het Staatsexamen Nederlands bestaat uit een mondeling en een schriftelijk gedeelte. Leerlingen buiten Europa kunnen het schriftelijke examen op de Nederlandse ambassade of het consulaat maken. Voor het mondelinge examen moeten ze naar Nederland komen. Leerlingen binnen Europa leggen beide examens in Nederland af. Neem contact op met NOB hoe dit in de praktijk werkt.

Waardering in Nederland
Heeft een leerling het Staatsexamen gedaan in alle vakken op VWO, HAVO of VMBO niveau dan geeft dat direct toegang tot Nederlands vervolgonderwijs. Alleen het papiertje is niet genoeg. Afhankelijk van de vakken / profielen van de leerling wordt een leerling toegelaten op een vervolgopleiding. Controleer de toelatingseisen altijd bij de vervolgopleiding.

Staatsexamen VWO geeft toegang tot alle Nederlandse universiteiten en HBO-instellingen

Staatsexamen HAVO >HBO-instellingen

Staatsexamen VMBO > MBO

Deelcertificaat Staatsexamen Nederlands en buitenlands diploma
Met het Staatsexamen Nederlands is een leerling in het bezit van een deelcertificaat Nederlands. Dat is dus volledig gewaardeerd in Nederland. Leerlingen die alleen het deelcertificaat Nederlands afleggen, moeten hun behaalde buitenlandse diploma (tenzij het een IB- of EB-diploma betreft) laten waarderen om te zien of het hen toegang geeft tot de universiteit en/of het hbo. Heeft een leerling het deelcertificaat Nederlands behaald dan is de taaltoets om toegang te krijgen tot het hoger onderwijs niet nodig.

Hoe het Staatsexamen Nederlands of examen Nederlands als tweede taal aan te vragen?
Het examen kan vóór 1 januari van het jaar waarin het examen wordt afgelegd, aangevraagd worden bij de Dienst Uitvoering Onderwijs.

Heeft uw kind een diploma in het buitenland dat niet direct erkend wordt door Nederlandse of Vlaamse onderwijsinstellingen? Of is de Nederlandse taal niet als moedertaal aangeleerd, maar wilt uw kind wel graag in Nederland studeren? Dan kan het behalen van het Certificaat Nederlands als Vreemde Taal (CNaVT) een mogelijkheid zijn. Dit is een internationaal erkend certificaat voor leerlingen die buiten het Nederlandse taalgebied Nederlands leren. Het Certificaat Nederlands als Vreemde Taal is primair bedoeld voor studenten en leerlingen die de Nederlandse taal niet als moedertaal maar als vreemde taal aanleren.

Er kan examen worden gedaan in vijf verschillende profielen. Met de certificaten Educatief Startbekwaam (STRT) en Educatief Professioneel (EDUP) beschikt een aankomend student van voldoende taalvaardigheid om een studie te beginnen.

Toelating Nederlandse en Vlaamse universiteiten en hogescholen met CNaVT
Neem altijd contact op met de opleiding naar keuze om zeker te weten welk certificaat erkend is. Ook al staat de instelling op de website van de CNaVT. Uitsluitend scholen kunnen dit examen aanvragen bij de organisatie CNaVT. U kunt het dus niet individueel aanvragen. Voorbereiding op het CNaVT kan ook op afstand via Edufax, LanguageOne Online en World Wide Juf.

Het International Baccalaureate Diploma Program (IBDP) is een internationaal en landonafhankelijk schoolprogramma voor leerlingen in het voortgezet onderwijs, dat qua niveau vergelijkbaar is met het vwo. Omdat de meeste universiteiten in de wereld het IB-diploma erkennen, kan de leerling met dit diploma op zak praktisch overal een universitaire studie volgen. Een universiteit kan nog wel aanvullende eisen stellen, bijvoorbeeld als het gaat om taalkennis of het behalen van bepaalde vakken voor sommige studierichtingen.

Wat houdt het curriculum van het IB in?
Het Internationaal Baccalaureaat diploma is te behalen door leerlingen van klas 5 en 6 (11th en 12th grade) uit het voortgezet onderwijs. Het is vergelijkbaar met het Nederlandse VWO.

De leerling volgt twee jaar lang zes vakken die hij/zij heeft gekozen uit zes disciplines.

Vijf disciplines zijn verplicht, waaronder een moedertaal (A1), een tweede (moeder)taal of vreemde taal, een sociale wetenschap, een natuurwetenschap en wiskunde.

Een leerling kiest een extra vak uit een van die disciplines of een artistiek vak.

Bij alle vakken ligt de nadruk op het schrijven van essays en het analyseren van probleemstellingen.

Daarnaast moet iedere leerling ook het bijvak kennistheorie (Theorie of Knowledge) volgen, een scriptie schrijven (extended essay) en een aantal uren besteden aan kunst, sport en sociale dienstverlening (CAS).

4.000 scholen in 148 landen
Het Internationaal Baccalaureaat wordt inmiddels aangeboden door een kleine 4.000 scholen in 148 landen. Nederland telt momenteel achttien scholen die deze opleiding in huis hebben. Welke scholen dit zijn vindt u op de website van het IB. Omdat de structuur van het programma overal gelijk is, kan een leerling de opleiding zonder al te veel problemen in het ene land beginnen en in het andere land voortzetten.

IB Nederlands op afstand
Nederlands kan op afstand door leerlingen gevolgd worden die het IB-programma volgen. NOB werkt samen met Stichting IBID, Edufax, LanguageOne Online en de Wereldschool, om leerlingen waar ze ook wonen zo goed mogelijk te ondersteunen.

Zit uw kind op een Europese school? Dan kunnen ze in het laatste jaar het European Baccalaureate (EB) diploma behalen. Hiermee heeft een leerling toegang tot universiteiten in Nederland en België en universiteiten in alle EU-landen. In Nederland wordt het EB-diploma gehonoreerd op het niveau van vwo. Lees hier alles over het Europees Baccalaureaat en de vergelijking met het Nederlandse systeem (opgesteld door Nuffic).

Wat houdt het curriculum van EB in?
EB-leerlingen worden op het volgende beoordeeld:

Werkstukken, mondelinge participatie tijdens de les en toetsen die zijn afgelegd gedurende het laatste schooljaar (40%);

Eindexamen (60%):

vijf schriftelijke examens (36%): moedertaal, tweede (moeder)taal of vreemde taal en wiskunde zijn voor alle leerlingen verplicht;

vier mondelinge examens (24%): moedertaal en tweede (moeder)taal of vreemde taal zijn voor alle leerlingen verplicht; geschiedenis of aardrijkskunde is verplicht voor leerlingen die geen schriftelijk examen in een van deze vakken hebben afgelegd.

Nederlandse leerlingen en hun eigen moedertaal
Nederlandse leerlingen volgen de vakken Grieks, Latijn, moedertaal (dus Nederlands), filosofie, wiskunde en natuurwetenschappen in principe in hun eigen moedertaal, het Nederlands. Andere vakken worden in een van de werktalen (Frans, Engels, Duits) onderwezen. Het onderwijs in de moderne talen wordt aan leerlingen van verschillende nationaliteiten tezamen gegeven. Het onderwijsprogramma en het eindexamenprogramma van de secties zijn gelijk en voor zover mogelijk ook de schriftelijke eindexamenopgaven.

Volgt uw kind een Amerikaans schoolsysteem? Bijvoorbeeld op een Amerikaanse Highschool. Highschool wordt afgesloten met een Scholastic Aptitude Test (SAT). Wilt uw kind verder studeren in Nederland of Vlaanderen? Dan is het sowieso nodig om ook het Advanced Placement Program (AP) te volgen voor een aantal vakken. Per instelling in Nederland en Vlaanderen wordt dan beoordeeld of het diploma de waarde heeft voor de vervolgopleiding.

Wat is de Scholastic Aptitude Test (SAT)
De Scholastic Aptitude Test is een algemene schoolvorderingen- en intelligentietest. Via een SAT zijn in totaal 1600 punten te behalen: 800 voor wiskunde en 800 voor taal. De Amerikaanse universiteiten bepalen mede op grond van deze score of zij studenten toelaten. Ook spelen schoolresultaten en essays een belangrijke rol.

Wat voegt het Advanced Placement (AP) Program toe?
Het Advanced Placement Program biedt leerlingen de mogelijkheid om binnen het High School programma een aantal vakken te volgen op het niveau van het eerste jaar van de universiteit. Met voldoende vakken en voldoende resultaten op AP-niveau is het mogelijk in te stromen in het tweede jaar van de universiteit. Niet alle scholen (lokale scholen of Amerikaanse internationale scholen) bieden de mogelijkheid van het AP.

Waarde SAT en AP-diploma’s in Nederland
SAT-scores worden in Nederland niet gehonoreerd. Dit betekent niet dat de opleiding als zodanig geen waarde heeft, maar deze waarde moet per diploma worden vastgesteld. Heeft uw kind in meerdere relevante vakken AP-examens succesvol afgerond? Dan kan het diploma ter beoordeling worden voorgelegd bij de instelling. Ook hierbij geldt dat een taaltoets vaak vereist wordt of deelcertificaat Staatsexamen Nederlands.